Choroba Leśniowskiego-Crohna

Choroba Leśniowskiego-Crohna (choroba Crohna)

Opis choroby

Choroba Leśniowskiego-Crohna (choroba Crohna) jest pełnościennym, nieswoistym zapaleniem, które może dotyczyć każdego odcinka przewodu pokarmowego. Jest to choroba postępująca powoli, ze skłonnością do wywoływania niedrożności jelit, przetok i szerzenia się procesu zapalnego na sąsiednie tkanki. W chorobie Crohna najczęściej zajęty jest końcowy odcinek jelita krętego (ileitis terminalis). Znacznie rzadziej choroba umiejscawia się w początkowym odcinku jelita cienkiego i wyjątkowo w górnym odcinku przewodu pokarmowego lub wyrostku robaczkowym.

Procesowi zapalnemu często towarzyszy powiększenie węzłów chłonnych krezki jelita i jej zapalne nacieczenie. W 35–70% przypadków choroba obejmuje tylko jelito cienkie, natomiast połowa przypadków dotyczy jelita krętego i grubego. Istotną cechą choroby są trudne do przewidzenia okresy zaostrzeń i remisji. Choroba trwa bardzo często przez wiele lat, doprowadzając nawet do niedożywienia, a w skrajnych przypadkach do wyniszczenia organizmu.

Przyczyny

Dokładna przyczyna choroby Leśniowskiego i Crohna nie jest znana. Wśród mechanizmów powstawania wymienia się główne 3 czynniki: genetyczne, środowiskowe oraz immunologiczne.

Częstotliwość (zachorowalność)

Choroba najczęściej występuje u osób pochodzenia kaukaskiego, rzadziej u Amerykanów pochodzenia afrykańskiego i u Azjatów. Choroba częściej wstępuje u Żydów. W USA zachorowalność wynosi 20-100/100 000 ludności. W Polsce występowanie choroby odnotowywane jest przez Krajowy Rejestru choroby Leśniowskiego i Crohna, gdzie według danych za rok 2012 zarejestrowano 5191 chorych.

Objawy choroby

Do ogólnych objawów, występujących we wszystkich przypadkach choroby należą: biegunka występująca w pewnym okresie u większości pacjentów, bóle brzucha występujące u ok. 2/3 pacjentów, utrata masy ciała, ropne lub zgorzelinowe zapalenie skóry, zapalenie stawów kręgosłupa, symetryczne zapalenie stawów obwodowych, zapalenie tęczówki.

* w przypadku umiejscowienia choroby wyłącznie w jelicie cienkim: biegunka (okresowo, także nocna), nieokreślone bóle brzucha, niedrożność jelitowa poprzedzona kurczowymi bólami brzucha, krwawienie występujące u 20% chorych, przetoka okołoodbytnicza, przetoka wewnętrzna, zapalenie stawów u ok. 5% pacjentów;

* w przypadku umiejscowienia choroby jedynie w okrężnicy: biegunka (okresowo, także nocna), obecność świeżej krwi w stolcu, ból brzucha, u 40% pacjentów przetoki okołoodbytnicze, wyraźna utrata masy ciała, toksyczne rozszerzenie okrężnicy, zapalenie stawów, sporadycznie niedrożność jelitowa;

* w przypadku umiejscowienia choroby w jelicie cienkim i grubym: niedrożność jelitowa znacznie częstsza, zapalenie stawów w 5% przypadków.

Postępowanie w przypadku wystąpienia objawów

W przypadku, nieustępującej lub nawracającej biegunki, niezidentyfikowanych bólów brzucha, gorączki lub niewyjaśnionego zmniejszenia masy ciała, krwawienia z przewodu pokarmowego lub zmian okołoodbytowych należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu w celu przeprowadzenia odpowiedniej diagnostyki.

Rozpoznanie i diagnoza

Kluczowe badanie w diagnozie choroby to endoskopowa cena obrazu jelita z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego. Dodatkowo zlecane jest także badanie laboratoryjne, takie jak oznaczenie stężenia CRP i morfologia krwi. Badaniem pomocniczym jest kolonoskopia wraz oceną jelita krętego i biopsja. Spośród badań obrazowych stosowana jest także tomografia komputerowa.

Sposoby leczenia

Choroba Crohna jest przewlekła. Leczenie polega na zapobieganiu nawrotom i łagodzeniu przebiegu. W leczeniu choroby stosuje się leki przeciwzapalne i immunosupresyjne.

Chorzy na chorobę Crohna poddawani są często zabiegom chirurgicznym. Zabiegi te najczęściej związane są z miejscowymi powikłaniami (ropnie, przetoki). Pacjenci operowani są także z powodu zwężeń, częściowej niedrożności jelit i podejrzenia zmian nowotworowych.

Dieta w chorobie Crohna

Dieta osoby chorej nie powinna różnić się od diety osób zdrowych. Składniki pokarmowe, które powinny być preferowane to m.in. białko, niektóre witaminy i minerały. Pewne grupy produktów należy spożywać z ostrożnością, obserwując reakcję organizmu i eliminując je z diety w przypadku wystąpienia dolegliwości. Szerzej na ten temat w poradnikach poniżej.

Poradniki online:
Choroba Leśniowskiego-Crohna. Co warto wiedzieć? Czytaj więcej
Poradnik żywieniowy dla chorych na chorobę Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego Czytaj więcej
Życie w cieniu NZJ. Poradnik dla rodziców dzieci i młodzieży chorej na nieswoiste zapalenie jelita Czytaj więcej

Źródła:
[1] Dambro D. M.: 5 minut konsultacji medycznej, wyd. 1 polskie, Wydawnictwo Medyczne Urban & Parner, Warszawa 1998.
[2] Tuszewski M.: Kompendium gastroenterologii praktycznej dla lekarzy i studentów. Tuszewski M. (red.), Cornetis, Wrocław, 1995.
[3] Krajowy Rejestr choroby Leśniowskiego i Crohna [dostęp z dnia 9.11.2018] http://www.chorobacrohna.pl/

Wyszukaj i Umów się!

Najbliższe wolne terminy do lekarzy ze specjalizacji: Układ pokarmowy

Umów konsultacje